TCDN - Phái sinh theo bản chất là hợp đồng mua một loại hàng hoá, hay loại tiền tệ, hay giấy tờ có giá… tại một thời điểm trong tương lai với một mức giá nhất định do bên bán và bên mua thoả thuận. Trong một thị trường phát triển, các sản phẩm kinh doanh ngày càng đa dạng và các dạng thức hợp đồng cũng tương tự đa dang theo: từ hợp đồng quyền chọn (options), Hợp đồng tương lai (futures) hay hợp đồng phái sinh (derivatives). Phái sinh theo bản chất là hợp đồng mua một loại hàng hoá, hay loại tiền tệ, hay giấy tờ có giá… tại một thời điểm trong tương lai với một mức giá nhất định do bên bán và bên mua thoả thuận. Khi thị trường chứng quyền thực sự phát triển, có đầy đủ các options chứng quyền cho gần hết các cổ phiếu trong giỏ VN30, thì lúc đó sản phẩm chỉ số tổng hợp như các hợp đồng phái sinh VN30 mới biến động phù hợp với thị trường cổ phiếu khách quan. Tiếp theo, chúng ta có sản phẩm phái sinh chỉ số VN30 với các kỳ đáo hạn sau: cuối tháng giao dịch t, t+1 tháng, t+ 3 tháng và t+ 6 tháng. Quan sát thì chỉ có giao dịch ở kỳ đáo hạn gần nhất được nhà đầu tư tham gia giao dịch sôi động và chỉ số này biến động theo sát VN30. Xoá bỏ nguy cơ tiềm ẩn này rất đơn giản nhưng phải dứt khoát bằng 2 điều kiện: Thứ nhất, mức độ cấp cho vay margin trên thị trường phái sinh chỉ được phép bằng mức độ cấp tín dụng trên thị trường cơ sở. Thứ 2, Khi thị trường bình ổn, chứng khoán phái sinh chỉ số vẫn bị thao túng trong ngắn hạn hay ngay trong một ngày giao dịch vì Phương pháp lợi dụng đi ngược đám đông, nếu đám đông các nhà đầu tư nhỏ lẻ có tâm lý ưa thích dự báo thị trường giảm và dùng công cụ short thì bên lũng đoạn có thể đối ứng ngược lại và kéo chỉ số tăng ngược để hưởng lợi, cụ thể là có những phiên chỉ số VN30 và giá trị hợp đồng VN30Fdatemonth cách rất xa >25 điểm. Tác giả PV tổng hợp tại Tạp chí Tài Chính Doanh Nghiệp