"Học hỏi mỗi ngày, đặc biệt là học từ kinh nghiệm của những người khác. Chúng vô cùng có giá trị" - John Bogle, Nhà sáng lập quỹ chỉ số Vanguard Đầu tư chứng khoán luôn là phương thức đầu tư hiệu quả với những khoản lợi nhuận lớn. Tuy nhiên, thị trưởng chứng khoán cũng là nơi chứa đựng rất nhiều rủi ro. Nếu không có sự tỉnh táo hợp lý thì chỉ một sai lầm nhỏ cũng có thể khiến bạn trắng tay sau một phiên giao dịch. Sau đây là những sai lầm phổ biến nhất mà phần lớn các nhà đầu tư hay mắc phải được Hiệp hội các nhà môi giới chứng khoán Mỹ (National Association of Securities Dealers _NASD) tổng kết: 1 - QUAN NIỆM RẰNG MUA VÀ NẮM GIỮ CHỨNG KHOÁN TRONG MỘT THỜI GIAN DÀI THÌ CHỨNG KHOÁN SẼ TĂNG Mua và nắm giữ cổ phiếu là một chiến lược đúng, nhưng không nên thực hiện điều đó một cách mù quáng. Không có một cổ phiếu nào luôn tăng giá trong một thời gian dài. Phải có những phân tích xem lúc nào là thời điểm thích hợp nên bán cổ phiếu. Việc xác định thời điểm tốt nhất để bán cổ phiếu được xem là khá khó khăn đối với các nhà đầu tư. Có một số dấu hiệu giúp nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán có thể nhận biết được thời điểm này khi các tin tức liên quan công ty bạn đang đầu tư có những thông điệp như: 1. "có sự thay đổi lớn trong ban quản trị công ty" 2. "công ty đột nhiên cắt giảm cổ tức hoặc bị sụt giảm về thu nhập"; 3. "khi cảm thấy thị giá cổ phiếu đã vượt qua giá trị nội tại"; 4. "hoặc khi bạn thấy không hài lòng về danh mục đầu tư hiện tại" 2 - ĐẦU TƯ THEO CẢM TÍNH Khá nhiều nhà đầu tư mua cổ phiếu của một công ty bởi vì họ thích hoặc dùng sản phẩm của công ty đó, xuất phát từ việc tên và hình ảnh sản phẩm của công ty đó quen thuộc với họ. Điều này có thể là một khởi đầu tốt, nhưng chưa đủ. Đôi khi chỗ đầu tư tốt nhất lại chính là cổ phiếu của những công ty mà chỉ mới xuất hiện trên thị trường. Nhà đầu tư có thể chưa biết rõ về những công ty mới này nhưng hoàn toàn có thể và cũng nên biết về chúng. Hãy thực hiện việc phân tích cổ phiếu một cách nghiêm túc, điều đó có thể giúp bạn tiết kiệm rất nhiều tiền bạc. 3- ĐẦU TƯ THEO TIN ĐỒN, MÁCH NƯỚC Nhiều nhà đầu tư thích kiểu mua bán cổ phiếu theo tin đồn, mách nước. Nói một cách khác, những nhà đầu tư này sẵn sàng nghe theo thiên hạ để rồi lãng phí tiền bạc, thay vì phải tự hiểu rõ những gì mình đang làm. Hầu hết tin đồn đều không chính xác. Hãy tự chủ trong những quyết định đầu tư của mình dựa trên kiến thức của bản thân, sự phân tích kỹ càng cùng với các nhận định tư vấn, báo cáo phân tích chất lượng từ những công ty tư vấn hay môi giới chứng khoán chuyên nghiệp. 4- MUA NHỮNG CỔ PHIẾU CÓ GIÁ RẺ Warren Buffet, cây đại thụ tại phố Wall đã từng nói: Cách đơn giản để gặt hái thất bại là mua những chứng khoán đang liên tục giảm giá. Quả đúng là vậy, sai lầm mà các nhà đầu tư mắc phải khi mua những cổ phiếu rẻ (penny) là đã bỏ qua những rủi ro nội tại của chúng. Họ cũng không tự hỏi chính bản thân mình xem liệu những cổ phiếu có giá thấp như thế có khả năng gia tăng giá trị hay không? Trong nhiều trường hợp, những cô phiếu được bán với giá rẻ đều có lý do và thường là lý do TIÊU CỰC. Bài học rút ra từ sai lầm này là cổ phiếu rẻ không phải lúc nào cũng tốt hơn cổ phiếu đắt. Hãy nghĩ về số tiền mà mình đầu tư hơn là nghĩ về giá cổ phiếu mà bạn có thể mua được. Giá rẻ thường rất hấp dẫn nhưng đằng sau nó là những công ty hoặc đã từng ở vị trí kém cỏi, hoặc có trục trặc gì đó trong thời gian gần đây. 5. KHÔNG BÁN RA VÀO THỜI ĐIỂM THÍCH HỢP Đa số nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm thường cố giữ lại những chứng khoán đang mất giá chừng nào họ cho rằng những tổn thất chưa đáng kể và chấp nhận được. Lẽ ra, họ có lối thoát và chỉ chịu thua lỗ một ít nhưng ngược lại, họ lại để cho những tình cảm cá nhân chị phối và tiếp tục chờ đợi với hy vọng mong manh là giá cổ phiếu sẽ lại lên và cuối cùng, nhà đầu tư đành phải chấp nhận những khoản lỗ lớn hơn nhiều. Cũng với lối hành động tương tự, nhiều nhà đầu tư thường nhanh chóng bán đi những cổ phiếu mới lên giá để thu về nhưng khoản lợi nhỏ mà họ cho là dễ kiếm. Cả hai cách này hoàn toàn ngược lại với quy trình đầu tư đúng đắn. Thường thấy, các nhà đầu tư sẽ bán chứng khoán để kiếm lợi sớm trong khi họ không chịu bán đề giảm thua lỗ. Bài học rút ra từ sai lầm này là đừng do dự khi bán một cổ phiếu mất giá. Bạn nên đánh giá mỗi cổ phiếu dựa trên giá trị thực của nó, hãy xem xét loại cổ phiếu nào nên giữ lại và loại cổ phiếu nào nên bán đi. 6- MUA CỔ PHIẾU DỰA TRÊN CỔ TỨC Nhiều nhà đầu tư mua cổ phiếu có mức cổ tức hấp dẫn. Thực ra, tiêu chí cổ tức không quan trọng. Trên thực tế, khi một công ty nào đó trả cổ tức càng cao thì khả năng công ty đó bị suy yếu càng lớn bởi vì công ty phải trả lãi suất đi vay cao để bù đắp lại cho ngân quỹ đã bị hao hụt do việc trả cổ tức. Hơn nửa, chỉ cần thị giá cổ phiếu đó bị sụt trong 1 đến 2 ngày cũng có thể làm cho nhà đầu tư mất một khoản tiền tương đương số cổ tức mà mình mới được chia. Bài học rút ra từ sai lầm này là cổ tức không phải là yếu tố quan trọng trong mỗi quyết định đầu tư. Bạn hãy cân nhắc nhiều yếu tố khác như tỷ số P/E, tình hình tài chính và hoạt động kinh doanh của công ty. 7. DO DỰ TRONG CÁC QUYẾT ĐỊNH ĐẦU TƯ Một số nhà đầu tư thường gặp khó khăn khi phải quyết định mua hay bán. Nói cách khác, họ do dự và không thể tự chủ trong suy nghĩ. Họ không có sẵn những kiến thức cơ bản, kế hoạch, nguyên tác quy định đề tự định hướng cho mình. Đa số các nhà đầu tư không chịu quan sát diễn biến chứng khoán một cách khách quan. Một mặt luôn tự mình phân tích và quyết định nhưng mặt khác cũng có xu hướng dựa vào những ý kiến chủ quan trên thị trường. Chính từ đó, sự do dự đã xuất hiện khiến nhà đầu tư rối trí không biết lựa chọn quyết định nào. Và rồi khi quyết định được thì đã muộn, nhà đầu tư chịu thua lỗ do không bán kịp cổ phiếu mất giá, hoặc bỏ qua cơ hội lợi nhuận khi không sớm mua những cổ phiếu tăng trưởng. Bài học rút ra từ sai lầm này là nhà đầu tư cần có sự quyết đoán trong các quyết định đầu tư của mình. Đây là một đức tính rất cần thiết khi bạn tham gia vào cuộc chơi trên thị trường chứng khoán. Nguồn: Saga.vn