Thị trường chứng khoán biến động khó lường trong quý 3 ảnh hưởng lớn đến hầu hết mảng nghiệp vụ chính của các CTCK, trong đó hoạt động cho vay cũng không ngoại lệ. Theo thống kê, lãi từ cho vay và phải thu của 45 CTCK trong quý 3 đạt gần 4.300 tỷ đồng, giảm 320 tỷ đồng so với quý trước. Như vậy, nhóm các CTCK đã có quý thứ 2 liên tiếp ghi nhận sự sụt giảm từ nguồn thu này.

Đây là điều khá bất ngờ khi dư nợ cho vay toàn thị trường đã tăng trở lại trong quý 3 vừa sau khi sụt giảm mạnh vào quý trước đó. Theo ước tính, dư nợ cho vay của các CTCK tính tới cuối quý 3/2022 vào khoảng 165.000 tỷ đồng (~6,8 tỷ USD), tăng khoảng 15.000 tỷ so với quý trước. Nếu tính thêm cho vay 3 bên, con số thực tế có thể lớn hơn.

Trong tổng số 165.000 tỷ đồng dư nợ cho vay, ước tính có khoảng 153.000 tỷ đồng là dư nợ cho vay margin, còn lại là ứng trước tiền bán.

Nhìn lại dữ liệu quá khứ, lãi từ cho vay và phải thu thường tỷ lệ thuận với dư nợ margin tại các CTCK. Sự lệch pha trong quý 3 vừa qua có thể đến từ việc margin duy trì ở mức thấp trong phần lớn thời gian của quý do tâm lý thận trọng của phần đông các nhà đầu tư (cá nhân chiếm chủ yếu) nhưng bất ngờ tăng mạnh vào thời điểm cuối quý bởi các hoạt động đi vay của lãnh đạo doanh nghiệp, cổ đông lớn để bù đắp sự thiếu hụt nguồn vốn do siết chặt trái phiếu và room tín dụng hạn chế.

Theo ông Bùi Văn Huy – Giám đốc Chi nhánh Chứng khoán DSC, ước tính có trên dưới 20.000 tỷ margin được tăng thêm do các thương vụ cổ đông lớn/lãnh đạo doanh nghiệp trong quý 3. Hiện tại, nguồn tiền của các CTCK còn khá nhiều và chuyên gia này cho rằng xu hướng trên sẽ vẫn có thể tiếp diễn trong quý 4.

Dù vậy, rất khó để chờ đợt một sự đột phá trong hoạt động cho vay của các CTCK nếu như tâm lý của nhà đầu tư cá nhân chưa được cải thiện. Thực tế, giai đoạn thị trường bùng nổ nhất đã qua và nguồn thu từ lãi cho vay cũng không còn dồi dào như trước. Trong giai đoạn quý 4/2021 và quý 1/2022, dư nợ cho vay của các CTCK có thời điểm đã đạt xấp xỉ 200.000 tỷ đồng. Lãi từ cho vay và phải thu cũng liên tục tăng mạnh và gần chạm đến ngưỡng 5.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, những con số trên đều đang giảm đáng kể ở thời điểm hiện tại.

Theo Hà Linh - CafeF