Đầu năm 2021 được cho là quãng thời gian đầy thú vị khi các quỹ phòng hộ (hedge funds) lão luyện phải ‘đầu hàng’ trước nhóm người chơi Reddit, chịu thua lỗ hàng tỉ USD trên thị trường phố Wall.
Bắt đầu từ thứ Hai 1/2/2021, thị trường chứng khoán phố Wall khởi đầu thuận lợi trong sắc xanh khi các quỹ phòng hộ (hedge funds) quyết định bán non (short squeeze) cổ phiếu GameStop và AMC để cắt lỗ.
Chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones tăng hơn 277 điểm trong thời gian ngắn, đạt đỉnh ở 350 điểm, trong khi S&P 500 tăng khoảng 40 điểm trong vài phút đầu tiên của ngày giao dịch hôm 2/2. Chốt phiên, chỉ số Dow Jones tăng 229 điểm và S&P 500 tăng 60 điểm.
Trái ngược với tâm điểm gây bão hồi tháng Một là GameStop và AMC, lực đẩy chính cho sự tăng mạnh của thị trường là cổ phiếu của các doanh nghiệp được điều hành tốt như Microsoft, Apple hay các hãng khai khoáng như Hecla Mining, Coeur Mining và Wheaton Precious Metals.
Các nhà đầu tư nhỏ lẻ, đặc biệt là nhóm “thanh niên rảnh rỗi” WallStreetBets mưu cầu giải cứu GameStop và AMC trên Reddit được kêu gọi nhận lấy lợi nhuận sau khi kiến tạo pha “bán non” tuyệt đẹp khiến các quỹ phòng hộ (hedge funds) và nhà đầu tư chuyên nghiệp phải chịu khoản lỗ khổng lồ và xem lại cách thức hoạt động của mình. “Phải bán ra thì lợi nhuận của bạn mới được tính”, theo Jim Cramer, người dẫn chương trình “Mad Money”.
Cramer không phải đang bảo vệ cho các quỹ phòng hộ hay các nhà quản lý tài sản chuyên nghiệp đang thất thế trong trận chiến, ông giải thích. “Tôi lo lắng rằng một số cá nhân được khuyên giữ lại cổ phiếu. Nhưng nếu tiếp tục giữ cổ phiếu, kết cuộc họ sẽ cầm túi rỗng khi người khác nhận tiền thật”.
Ông cho rằng việc những nhà đầu tư tay mơ trên Reddit đang nắm cổ phiếu GameStop có bán tháo chúng cũng không khiến đế chế bán lẻ trò chơi điện tử này suy sụp, trong khi các người chơi chuyên nghiệp vẫn có cách bảo vệ chính mình. Dừng lại trận chiến giúp những người chơi nghiệp dư trên Reddit vừa đạt được mục đích cứu GameStop vừa thu lời, theo Cramer.
Paul Gambles của công ty tư vấn đầu tư MBMG cũng cùng quan điểm với Cramer. Ông cho rằng việc nhóm người chơi cuồng tín giữ cổ phiếu đến chết (hold to die) bất chấp việc cổ phiếu GameStop hay AMC không xứng với giá trị được họ thổi phồng trong tuần cuối tháng Một có thể gây ra “sụp đổ hệ thống”, chẳng hạn lệnh cấm giao dịch trên nền tảng trực tuyến Robinhood.
Theo Gambles, rủi ro “sụp đổ hệ thống” của trận chiến Reddit với các con “sói già” phố Wall còn có thể là nguy cơ vỡ quỹ phòng hộ, tương tự như sự kiện sụp quỹ LTCM Mỹ năm 1998, gần như kéo sụp cả hệ thống tài chính trước khi được Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York cứu trợ và tiếp quản lại.
Trên thực tế, cổ phiếu GameStop đã giảm sâu hơn 30% trong tuần này, cổ phiếu của AMC cũng trên đà đi xuống. Đây là dấu hiệu cho thấy kết thúc của trận chiến náo động phố Wall đầu năm 2021 với phần thắng đang nghiêng về nhóm người chơi nghiệp dư. Tuy nhiên, những phản ứng sau trận chiến vẫn còn tiếp diễn, đặc biệt trong lĩnh vực lập pháp.
Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren thuộc đảng Dân chủ chỉ trích cả giới bán khống (short-sellers) và nhóm mua cổ phiếu bất chấp, đồng thời cho rằng cần có thêm các quy định để quản lý giao dịch chứng khoán. Bà cho rằng việc các nhà đầu tư lớn và các quỹ phòng hộ lên tiếng phản đối vụ việc đang “coi thị trường chứng khoán như sòng bài của riêng mình và để những người khác phải trả giá”.
Bà Warren cũng kêu gọi Ủy ban Giao dịch và Chứng khoán Mỹ (SEC) cần phải có trách nhiệm hơn, cho rằng họ cần “hành động để đảm bảo thị trường phản ánh giá trị thật, chứ không phải những khoản cược lớn của các nhà đầu tư giàu có hay những người muốn gây thiệt hại cho các nhà đầu tư ấy” và “để có một thị trường chứng khoán tốt thì phải có một người quản lý biết nắm bắt tình hình”.
Trước khi giới lập pháp có thể thiết lập luật lệ, các quỹ phòng hộ sau sự kiện Reddit náo động phố Wall sẽ phải đối mặt với những rủi ro mới mà các “quan sát viên trên mạng xã hội” sẽ nhằm vào họ, khiến họ phải dè chừng trước việc bán khống cổ phiếu, theo Kevin O’Leary, chính trị gia, doanh nhân và nhà đầu tư Shark Tank người Canada.
Ông O’Leary cũng cho rằng sự kiện lần này cũng sẽ mở ra sự quan tâm lớn của công chúng đến việc đầu tư, khi giao dịch chứng khoán được hỗ trợ bởi các nền tảng công nghệ như ứng dụng môi giới miễn phí Robinhood. Ông tin rằng những người chơi nghiệp dư “đang học hỏi về rủi ro trên thị trường”.