Nhà tạo lập thị trường - đừng hiểu chỉ là "tay to" chi phối thị trường Tại thị trường chứng khoán Việt Nam, khi nhắc đến nhà tạo lập thị trường, nhà đầu tư thông thường chỉ cho rằng đó là “market maker”, hay là “tay to” chi phối thị trường. Thực tế khái niệm này không phải vậy. Nhà tạo lập thị trường có hai chức năng chính là cung cấp thanh khoản cho thị trường và chào giá tham chiếu cho nhà đầu tư. Trên thế giới, nhà tạo lập thị trường đã tồn tại khá lâu dưới hai hình thức chủ yếu là: cơ chế tạo lập thị trường (Market maker- MM) và cơ chế cung cấp thanh khoản (Liquidity provider -LP). Cơ chế tạo lập thị trường (MM) Cơ chế MM được hầu hết các Sở giao dịch chứng khoán trên thế giới áp dụng. Với cơ chế này, nhà tạo lập thị trường phải thực hiện nghĩa vụ chào giá liên tục hoặc chào giá khi có yêu cầu của nhà đầu tư. Chào giá liên tục là việc tổ chức tạo lập thị trường phải thực hiện chào giá hai chiều (đặt lệnh mua và lệnh bán) hoặc một chiều (đặt lệnh mua hoặc lệnh bán) liên tục trong phiên giao dịch. Việc chào giá của MM phải tuân theo các quy định của Sở Giao dịch Chứng khoán như: khoảng thời gian chào giá, khối lượng tối thiểu mỗi lệnh, thời gian tồn tại tối thiểu của lệnh, khối lượng tối thiểu thực hiện... Với việc các nhà tạo lập thị trường phải liên tục chào giá, chứng khoán được tạo lập thị trường luôn có giá chào mua bán, nhà đầu tư có thể tham khảo và thực hiện giao dịch một cách liên tục. Cơ chế cung cấp thanh khoản Cơ chế cung cấp thanh khoản (LP) quy định về quyền lợi và nghĩa vụ đơn giản hơn cơ chế tạo lập thị trường (MM). Nhà tạo lập thị trường theo cơ chế này thông thường chỉ cần đạt nghĩa vụ khối lượng giao dịch hàng tháng, hàng quý, theo đăng ký tạo lập với Sở Giao dịch hoặc Tổ chức phát hành. Việc lựa chọn cơ chế tạo lập thị trường nào để áp dụng tại thị trường chứng khoán Việt Nam, quyền lợi, nghĩa vụ đối với nhà tạo lập như thế nào là câu hỏi nhiều thành viên thị trường quan tâm cần được cơ quan quản lý giải đáp trong thời gian tới. Tác giả Phong Vũ (Trí Thức Trẻ) tổng hợp tại báo Cafef