NHNN từng tăng mạnh lãi suất điều hành trong năm 2008  

Năm 2008 luôn được nhắc đến là năm ghi nhận mức lạm phát tăng cao kỷ lục từ trước đến nay, lên đến gần 23%. Cùng với tác động của khủng hoảng tài chính toàn cầu khiến vấn đề lạm phát càng trở nên trầm trọng hơn, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) buộc phải nâng lãi suất điều hành nhiều lần để kìm hãm đà tăng của lạm phát.

Ngày 30/1/2008, sau hơn hai năm không điều chỉnh, NHNN tăng lãi suất tái cấp vốn là 7,5%/ năm, lãi suất tái chiết khấu là 6%/ năm. Trong năm 2008, lần tăng mạnh nhất phải kể đến ngày 19/5/2008, tăng thêm 5 -5,5 điểm %, cụ thể lãi suất tái cấp vốn và lãi suất tái chiếu khấu lần lượt được điều chỉnh lên 13%/ năm và 11%/ năm. Tuy nhiên lạm phát năm đó vẫn ghi nhận mức cao kỷ lục – 22,97%.  

NHNN từng tăng mạnh lãi suất điều hành trong năm 2008 và điều chỉnh hạ 11 lần từ 15% xuống 6,25% giai đoạn 2012-2019.

Trước động thái quyết liệt kiểm soát lạm phát về dưới ngưỡng 20%, sang năm 2009 lạm phát hạ nhiệt, cả năm đạt 6,88%. Tháng 3/2009, Chính phủ công bố gói kích cầu và gói hỗ trợ lãi suất 4% đối với các doanh nghiệp đi vay, đồng thời giãn và giảm thuế, NHNN cũng đồng thời giảm mạnh lãi suất chính sách xuống 7%.

Do gói kích cầu đã làm cho mức tăng trưởng tín dụng lên tới 38% so với cùng kỳ, tạo áp lực lên lạm phát giai đoạn sau, tháng 10/2009, NHNN đã quyết định siết chặt tín dụng và thực hiện nâng lãi suất cơ bản từ 7% lên 8%.

Ba năm tiếp theo, gói kích cầu chỉ mang lại kết quả ngắn hạn, lạm phát tăng mạnh trở lại, lần lượt là 9,19% (2010), 18,6% (2011), 9,21% (2012).

Từ tháng 10/2010, NHNN liên tục nâng lãi suất điều hành tổng 6 lần từ 8% lên 15%.

Giai đoạn 2012 – 2019, NHNN thực hiện chính sách tiền tệ mở rộng khi lạm phát đã được kiềm chế, hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, giúp phục hồi nền kinh tế, NHNN quyết định 11 lần điều chỉnh hạ lãi suất điều hành từ 15% xuống 6,25% và duy trì ở mức thấp.

Hai năm 2020, 2021, để ứng phó với dịch bệnh và kích cầu tín dụng, NHNN đã hạ lãi suất điều hành 3 lần liên tiếp trong tháng 3, tháng 5 và tháng 10/2020 từ 6.25% xuống còn 4% và duy trì nền lãi suất thấp, đồng thời giảm lãi suất cho vay, giãn nợ, cơ cấu lại nợ nhằm tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp.

Từ quý II/2022, mặt bằng lãi suất huy động tại các ngân hàng thương mại cũng đã bắt đầu có xu hướng tăng ở tất cả các kỳ hạn ngắn và dài khi các ngân hàng chịu nhiều áp lực từ thanh khoản, mặc dù lãi suất điều hành phải tới tháng 9 mới bắt đầu tăng.

Hiện trần lãi suất huy động dưới 6 tháng đã quay về mức trước dịch và tương đương thời điểm 2014 (6%).

Lãi suất tái cấp vốn từ 5% lên 6% một năm, lãi suất tái chiết khấu từ 3,5% lên 4,5%, lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN với các tổ chức tín dụng từ 6% lên 7% một năm.

“NHNN đã lựa chọn chính xác công cụ cần kiểm soát bằng mọi giá”

Trao đổi với chúng tôi, TS. Lê Xuân Nghĩa, Thành viên Hội đồng Tư vấn – Chính sách Tiền tệ Quốc gia đánh giá NHNN hiện nay đã lựa chọn chính xác công cụ cần kiểm soát bằng mọi giá, đó là kiểm soát chặt tín dụng. 

“Giai đoạn 2008 – 2011, tăng trưởng tín dụng không được kiểm soát, có thời điểm lên tới 30%. Nếu đã bỏ lỡ cơ hội kiểm soát tín dụng sẽ rất khó để kiểm soát tỷ giá hối đoái”, ông nói.

Ông cho rằng trong tất cả các giải pháp, “khóa vòi tín dụng” là giải pháp quan trọng nhất để ghìm tỷ giá, lãi suất, từ đó ổn định kinh tế vĩ mô. Nếu tăng cung tiền, lãi suất sẽ giảm, nhưng tỷ giá sẽ tăng mạnh hơn.

Theo Hồng Hà – VietnamBiz