Sự thật không ‘màu hồng’ của tự do tài chính chưa ai nói với bạn: Tiết kiệm khổ sở, hôn nhân suýt đổ vỡ, tôi nhận ra 1 điều quan trọng hơn trào lưu này: Điều hấp dẫn nhất khi nghĩ đến tự do tài chính là việc bạn nghĩ mình sẽ tự do, nhưng có thể chưa đạt được mục tiêu này bạn đã phải trả cái giá đắt hơn mình nghĩ. Sống khổ sở để mong tự do tương lai “Độc lập tài chính, nghỉ hưu sớm”, hay FIRE là lối sống khuyến khích bạn xây dựng khối tài sản ít nhất gấp 25 lần chi phí sống 1 năm của mình để rời nơi làm việc trước tuổi nghỉ hưu. Trào lưu này xuất hiện vào năm 1992 nhưng chỉ thực sự bùng nổ với thế hệ Millennials trong 15 năm qua. Mặc dù con đường dẫn đến tự do tài chính của mọi người có khác nhau thì chúng vẫn có nhiều điểm chung như: Tìm một công việc được trả lương cao ở độ tuổi 20, tiết kiệm từ 50-75% lương, sống dưới mức thu nhập, tăng thu nhập bằng nghề tay trái hoặc thông qua đầu tư bất động sản. Theo đuổi FIRE đồng nghĩa với việc bạn sẽ phải tập trung tuyệt đối vào việc đạt được số tiền cụ thể để nghỉ hưu ở độ tuổi mong muốn. Chính vì điều này, nhiều người đã bỏ cuộc vì quá mệt mỏi, phải trả giá bằng những mối quan hệ và trải nghiệm không khoản tiền nào bù đắp được. Jovan Johnson, cố vấn tài chính tại Piece of Wealth Planning ở Atlanta (Mỹ), cho biết: “Điều hấp dẫn nhất về FIRE chính là suy nghĩ rằng bạn thực sự tự do và không phụ thuộc vào một công việc truyền thống”. Tuy vậy, để đạt tự do tài chính, bạn cần “rất nhiều kỷ luật và sự hy sinh”. Theo Johnson, vì mong muốn nghỉ hưu sớm, nhiều người đã bỏ lỡ dịp quan trọng như đi du lịch cùng bạn bè và gia đình. Đây là câu chuyện của Gwen Merz, một chuyên gia công nghệ thông tin 32 tuổi, người đã dốc toàn lực cho FIRE nhưng dần trở nên chán nản với lối sống này. Cô cho biết mình không kiếm đủ để tiết kiệm số tiền lớn để nghỉ hưu sớm và không thể sống một cuộc sống hạnh phúc. Merz sống trong ngôi nhà rẻ nhất cô ấy có thể tìm thấy, duy trì chi phí ở mức 22.000 USD/năm trong khi thu nhập gấp 3 số tiền này, chưa kể tiền thưởng và nguồn thu từ công việc phụ. Với tốc độ này, Merz đã dự tính mình đạt tự do tài chính trước 35 tuổi. Thế nhưng sau đó cô gái này cảm thấy mình bị “mắc kẹt” với công việc, ít có thời gian thư giãn hoặc giao lưu với bạn bè. “Tôi thực sự chán nản với FIRE khi nhận ra rất khó để một người nghỉ hưu sớm một cách khó tin với mức lương từ cao đến trung bình”, Merz nói. Đối với Derek Sall, một blogger tài chính cá nhân 37 tuổi ở Michigan (Mỹ), dấn thân vào con đường hướng tới tự do tài chính đồng nghĩa với việc đặt cuộc hôn nhân vào tình thế rủi ro. Sau khi cắt giảm mạnh chi tiêu chỉ còn hơn 400 USD/tháng, anh tập trung vào việc kiếm thêm thu nhập thụ động bằng cách cho thuê bất động sản. Ở tuổi 29, Sall kiếm được 60.000 USD/năm. Chính vì ám ảnh với FIRE, Sall hạn chế thời gian dành cho vợ và đứa con mới sinh. Thời điểm anh bắt đầu sửa chữa nhà để cho thuê, vợ anh đến cửa và ngăn anh lại. “Khi nào chuyện này mới kết thúc? Em phát ốm với nó”, vợ anh giận dữ nói, “Cuộc sống của anh cứ mãi thế này được sao?” Chất lượng cuộc sống hiện tại vẫn quan trọng hơn Khoảnh khắc vợ nổi giận là lúc Derek Sall nhận ra anh đang tiếp tục lặp lại lỗi sai trong quá khứ khi quá tập trung vào mục tiêu cá nhân, thay vì xem xét vấn đề với tư cách một cặp vợ chồng. Đây cũng là lý do khiến cuộc hôn nhân trước của Sall kết thúc. “Rất may, tôi đã thoát ra được. Tôi sẽ không kết thúc một mối quan hệ chỉ để đạt được mục tiêu của mình, thay vì mục tiêu của cả 2 vợ chồng”, Sall nói. Quyết định tạm ngưng mục tiêu tự do tài chính đã cứu vãn cuộc hôn nhân của Sall. Hai vợ chồng anh quyết định bán bất động sản cho thuê và chính ngôi nhà hiện tại để mua nơi ở mới trong rừng với số tiền lãi. Khi nhìn lại, chuyên gia tài chính này cho rằng đây là quyết định đúng đắn nhất anh từng đưa ra. “Tôi vẫn có thể nghỉ hưu sớm, nhưng thay vì làm điều đó trước 34 tuổi, tôi có thể đạt được mục tiêu năm 44 tuổi. Quan trọng vẫn là có sự đồng hành của vợ con, thay vì nghỉ hưu sớm trong tan vỡ và cô đơn”. Còn Gwen Merz dành một khoản kha khá trong thu nhập của mình đã mua 1 ngôi nhà tiện nghi, kiếm một công việc cô cảm thấy phù hợp hơn tại tổ chức phi lợi nhuận. Merz đã không còn e ngại việc tiêu tiền để tận hưởng thời gian chất lượng với bạn bè của mình.  Mặc dù ngừng các hoạt động theo đuổi FIRE nhưng cô gái này không hoàn toàn hối hận vì đã có khoảng thời gian tiết kiệm tích cực.“Tôi sẽ có nhiều tiền hơn mức tôi nghĩ khi nghỉ hưu ở tuổi 55”, Merz nói. Còn hiện tại, cô dành nhiều phần hơn trong ngân sách cho những thứ khiến bản thân hạnh phúc. “Bạn nên tiết kiệm nhưng đừng hy sinh các mối quan hệ và cơ hội tạo ra những kỷ niệm khi còn có thể”, chuyên gia IT bộc bạch. Không cần tiết kiệm cực đoan để nghỉ hưu sớm Đạt được sự cân bằng giữa các nguyên tắc hướng tới FIRE và sống một cuộc sống thú vị mới là mục tiêu của nhiều người hiện nay. Chính vì vậy một số nhánh của FIRE xuất hiện, như Barista FIRE hay Coast FIRE, vẫn tập trung vào việc tiết kiệm sau đó chuyển sang một công việc ít căng thẳng hơn mà vẫn đem lại thu nhập. Chuyên gia Jovan Johnson khuyên bạn nên suy nghĩ về việc nghỉ hưu và ý nghĩa của nó đối với bạn, từ đó có thể vạch ra một kế hoạch bao gồm ngân sách, hệ thống quản lý tiền. Johnson cũng cho rằng bạn nên cố gắng linh hoạt để tận hưởng cuộc sống hiện tại kết hợp tiết kiệm, thay vì khắt khe với chính mình. Khoảng trống trong ngân sách cho những dịp vui chơi nên được cân nhắc hợp lý. Tyler Dolan, một nhà lập kế hoạch tài chính và là Phó chủ tịch của Keenan Financial tại (Mỹ) Boston cho biết, cho dù bạn đang say mê theo đuổi FIRE hay vẫn nghỉ hưu đúng tuổi, hãy tuân theo các giá trị và ưu tiên của bạn. “Cuối cùng mọi người đều có niềm tin về tiền bạc của riêng mình, hướng tới những giá trị riêng và cũng có những thói quen tiền bạc riêng. Quan trọng là nên hiểu những gì phù hợp với mình”.