1. Sui Token là gì?

Sui Token là một blockchain Layer-1 được xây dựng trên ngôn ngữ Sui Move, hướng tới tốc độ và khả năng mở rộng để phục vụ cho hàng tỉ người dùng ở tương lai #web3, tầm nhìn là trở thành mainstream infrastructure cho web3.

Tốc độ xử lý giao dịch của Sui có thể lên tới 120.000 TPS. Nếu như hai năm trước đây con số này là rất lớn khi so sánh với Bitcoin, Ethereum, Visa nhưng ở hiện tại dường như 100k TPS là mốc cần chạy đua của các blockchain thế hệ mới (Aptos, Ethereum 2.0)

📌 Những điểm nổi bật của Sui Token:

• Khả năng mở rộng không giới hạn, xử lý giao dịch tức thì.
• Đủ sự ổn định để trở thành smart contract language chính thống
• Khả năng xác định tài sản on-chain đa dạng và có thể kết hợp với nhau
• Hỗ trợ tốt cho trải nghiệm người dùng web3
• Để đạt được những điều này Sui đã cải tiến ngôn ngữ Move thành Sui Move với nhiều nâng cấp, đây cũng là điều khiến Sui khác biệt với Aptos.

2.  Nhà đầu tư của Sui

Mysten Labs đã raise được tổng cộng $336M với mức định giá hơn $2B. Thông tin chi tiết các vòng:

• Series A: $36M, led by a16z.
• Series B: $300M, led by FTX Ventures (FTX cam kết đầu tư ít nhất $140M 

Ngoài ra còn nhiều investors lớn khác tham gia ở hai vòng có thể kể đến như: Binance Labs, Coinbase Ventures, Jump Crypto, Circle Ventures. Một điểm nữa đáng lưu ý là ngoài các Crypto VCs thì cũng có sự góp mặt của nhiều non-Crypto VCs như Samsung NEXT, Lightspeed Venture Partners, Scribble Ventures, ...

Hơn $300M raised cùng mức định giá $2B cho tầm nhìn trở thành mainstream infrastructure của web3. Với Aptos là hơn $400M với định giá $4B. Có thể thấy các VCs crypto và non-crypto đang dành nhiều sự quan tâm cho mảng này. Rất có thể trong tương lai không xa, web3 sẽ bùng bổ mạnh mẽ không kém gì GameFi ngày nào.

Tiếp theo là về vấn đề FTX, mặc dù bác @EvanWeb3 đã đăng tweet trấn an rằng toàn bộ fund series A, B đều bằng USD và không bị ảnh hưởng bởi vụ sụp đổ của FTX, nhưng mình vẫn có chút lo lắng. $140M committed của FTX tương đương 42% tổng fund raised.

Số vốn này nhiều khả năng sẽ giải ngân theo từng đợt, nếu vậy thì sẽ bị hụt đi một phần vốn hoặc tệ hơn là FTX đòi thanh lý. Hy vọng các investors khác sẽ thương thảo để lấp khoản tổn thất từ FTX. Nhưng nhìn cái cách mà bác founder đi chạy vạy khắp nơi để gọi vốn bổ sung, cộng thêm việc token allocation được công bố không lâu sau sự kiện FTX, mình nghĩ Sui đang thực sự gặp ván đề về tài chính thật.

3. Thông tin chi tiết về $Sui Token

Thông tin về $SUI token:

• Ticker: $SUI
• Total Supply: 10B

Token utility:

• Staking để vận hành mạng lưới và nhận reward
• Thanh toán gas fee
• Bỏ phiếu quản trị
• Sử dụng vào nhiều mục đích khác cho các dApp trong hệ sinh thái.

Ngày 14/12/2022 Sui đã chính thức công bố Token Allocation

Các phần Mysten Labs Treasury (10%), Investor (14%), Community Reserve (50%) thì nhìn chung cũng ổn, chưa có gì cần bàn.

Hai phần các bạn có thể quan tâm hơn là:

• Community Access Program: Đây là chương trình chủ yếu hướng tới KOLs để reach thông tin dự án. Có thể các users nhỏ lẻ cũng được nhận token thông qua KOLs.

• Early Contributors: Đây là phần mình chưa clear nhất, lúc đầu cũng nghĩ là khoản #airdrop cho những người tham gia devnet/testnet. Nhưng CPO của dự án đã khẳng định không phải là airdrop. Và đến hiện tại chúng ta đã biết đó là khoản Pre-sale. Chắc cần đợi thêm thông tin từ dự án. Nhưng mình đoán có thể khoản này là community pre-sale dành cho những người tham gia từ sớm (để bù đắp phần tổn thất từ FTX chăng, token allocation ra mắt không lâu sau khi FTX ra đi mà 👀) => Hiện tại chúng ta đã biết phần này là Community Presale rồi, sẽ được mở bán trên các các CEX như OKX, Bybit, Kucoin tới đây.

4. Các dự án nổi bật trong hệ sinh thái Sui Token

Cùng với thời gian mainnet tới gần, các dự án trên Sui cũng ngày càng nhiều. So với thời điểm cách đây nửa năm thì hệ sinh thái Sui đã mở rộng hơn rất nhiều, các mảnh ghép dần được hoàn thiện. Sau quá trình sàng lọc thì dưới đây là danh sách những dự án mình đưa vào watchlist dựa trên những thông tin hiện có.

Mình sẽ chia theo từng mảng để mọi người tiện theo dõi.

AMM DEX

• @joinMovEX Làm mảng DEX được support bởi @mysten_labs, tuy chưa có thông tin về investors, nhưng mình đoán nhiều khả năng MovEx được backed bởi MystenLabs. Dự án build tốt cả product và cộng đồng, đã có bản chạy trên testnet. Nếu không có gì thay đổi thì đây sẽ là dex chính của @SuiNetwork.
• @AftermathFi mảng DEX, điều làm mình chú ý ở dự án này là ngay từ khi mới tạo twitter họ đã được followed ngay bởi CEO của Mysten Labs, ngoài ra trong team dev của họ có một thành viên từng dành giải nhất cuộc thi MoveCFT. Nên cứ cho vào danh sách theo dõi tiếp.
• Một số dự án có nội lực khác: @suiswap_app @BallastFi @KriyaDEX

Marketplace & Launchpad

• @Clutchy_io Chắc chắn rồi, dự án top đầu trong mảng NFT marketplace/launchpad, partnership với @mysten_labs. Team doxxed, sản phẩm đã gần như hoàn thiện để chạy khi Sui mainnet.
• Các dự án khác: @STARSPACEio BeLaunch_

Name services

• @SuiNSdapp Được invest bởi Mysten Labs ở vòng seed. Dự án đã build hoàn thiện sản phẩm và có đợt chạy testnet trước đó. Ngoài việc định danh cho users, SuiNS còn làm cả định danh cho Object của Sui, đây là điểm mà chưa dự án nào làm có lẽ vì thế mà SuiNS lọt vào mắt xanh của Mysten Labs.
• @SuiNames Đã từng là dự án đứng đầu ở mảng name services, nhưng sau sự trỗi dậy của SuiNS thì đã bị tụt lại, nhưng dự án vẫn đang tiếp tục build.
• @snsstork Sinh sau đẻ muộn so với các dự án name services khác nhưng vấn đang build rất tích cực và rất lực.

Wallet

• Sui Wallet: Ví do chính chủ @SuiNetwork phát hành, có lẽ không ra token đâu, nhưng mà airdrop thì chưa biết* *
• @EthosWalletXYZ Partnership với @SuiNetwork. UX/UI ngon, tích hợp nhiều dApp, cộng đồng và partnership mạnh.
• @WaveWalletApp Vẫn đang là ẩn số. Team giới thiệu tập hợp gồm nhiều kỹ sư từ các big brand, sản phẩm vẫn đang build rất lực, chắc cần chờ leak thêm thông tin.
• @suiet_wallet Một trong những dự án wallet đầu tiên trên Sui, tích hợp nhiều dApp, cộng đồng khoẻ, nhưng mình thấy phải trải nghiệm người dùng chưa được mượt lắm.

NFT Collection

• @SuiFrens Linh vật của Sui, được tạo ra bởi đội ngũ của @SuiNetwork chuyên sử dụng để test các tính năng đặc sắc trên Sui. Bộ này sau cho early contributor free mint thì đẹp Nếu ai làm airdrop thì không nên bỏ qua các sự kiện liên quan đến con mặt chữ nhật này.
• @WizardLandSui Bộ này build cộng đồng cực khoẻ, Sui chưa mainnet mà đã bán được whitelist-pass rồi. Team đã lực lại có thêm tiền bán WL-pass sau này hy vọng sau này pump dump đã tay luôn.
• @suivivors Bộ này art nguyên bản, concept gắn liền với #suinami , được Liked bởi dàn Co-Founder của Mysten Labs, bữa mấy ổng còn thay cả loạt avatar hình Suivivors.
• @NerrrrrdClub Một bộ concept #suinami nguyên bản nữa, art đẹp, nhưng cộng đồng cần build lực thêm nữa.
• Ngoài ra còn @OtterLabsNFT và @nfttapp concept mới lạ mình cũng rất thích, sẽ theo dõi để kiếm thêm thông tin.

Gaming

Mảng này rất được bên Sui chú trọng, mọi người có thể theo dõi các Studio và dự án dưới đây để tìm kiến hidden gems @NetmarbleO @LuckyKatStudios @gaggle_fun @TalofaGames @GameplayGalaxy @TrialXtreme @YLabs_io @Puke2Earn

Infrastructure & Tools

• @Mynft2021 Nó là #Suia, là dự án đầu tiên trên Sui làm mảng POAP (tương tự thằng Galxe)
• @Origin_Byte Infrastructure cho game và nft creators.
• @Scale3Labs Dự án làm về hạ tầng cho việc blockchain nodes

7. TỔNG KẾT

• Đội ngũ core team mạnh
• Sản phẩm có câu chuyện mới, thuận trend
• Raise được nhiều vốn
• Chiến lược đi chậm, chắc chắn
• Tài chính có thể bị ảnh hưởng sau vụ sụp đổ của FTX
• Khi listing dễ bị định giá cao như Aptos
• Tên nghe Xui

Với những thông tin hiện có, mình đánh giá @SuiNetwork là một Layer-1 có nhiều cải tiến về mặt sản phẩm và đứng trước cơ hội đón dòng users lớn đổ bộ vào #web 3 và #nft trong tương lai xa. Nhưng trước mắt Sui cần tăng tốc hoàn thiện hệ sinh thái và sau đó là launch các chiến lược thu hút users ở giai đoạn mainnet.

Mặc dù Sui quyết định bỏ hạng mục Airdrop, vốn là một chiến lược rất tốt để thu hút user và truyền thông thương hiệu, hẳn team đã có những toan tính riêng.

Chúng ta sẽ cùng theo dõi các bước đi tiếp theo của Sui để đánh giá đầy đủ hệ sinh thái này.