"Chúng tôi tin rằng các chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao hai nước sẽ làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Việt Nam - Mỹ, đưa quan hệ hai nước phát triển ổn định, thực chất và lâu dài trên tất cả các lĩnh vực, góp phần duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển tại khu vực cũng như trên thế giới", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng cho biết trong thông cáo hôm nay.

Đây sẽ là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của Tổng thống Biden kể từ khi ông nhậm chức đầu năm 2021. Sự kiện diễn ra vào dịp hai nước kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện.

Trước đó, Nhà Trắng cho biết ông Biden sẽ đến Hà Nội vào ngày 10/9, gặp Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và các lãnh đạo chủ chốt khác của Việt Nam để "thảo luận những biện pháp làm sâu sắc hơn hợp tác giữa Mỹ và Việt Nam".

"Các lãnh đạo sẽ khám phá các cơ hội để thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam tập trung vào công nghệ và đổi mới, tăng cường giao lưu nhân dân thông qua trao đổi giáo dục và các chương trình phát triển lực lượng lao động, chống biến đổi khí hậu, tăng cường hòa bình, thịnh vượng và ổn định trong khu vực", thư ký báo chí Nhà Trắng Karine Jean-Pierre cho biết.

Khi gặp Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Nhà Trắng hồi tháng 5/2022, Tổng thống Biden cho biết cá nhân ông luôn dành nhiều tình cảm cho đất nước và người dân Việt Nam. Khi còn là thượng nghị sĩ, ông đã cùng người bạn, người đồng nghiệp John McCain vận động chính giới Mỹ ủng hộ thúc đẩy quan hệ với Việt Nam.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken hồi tháng 4 có chuyến thăm Việt Nam đầu tiên. Trong chuyến thăm của ông Blinken, Hà Nội và Washington đều bày tỏ mong muốn đưa quan hệ song phương lên tầm cao mới.

Quan hệ Việt - Mỹ được bình thường hóa từ tháng 7/1995 và nâng cấp lên Đối tác toàn diện tháng 7/2013, với nhiều chuyến thăm cấp cao của lãnh đạo hai nước đã diễn ra. Hai bên hợp tác trên mọi lĩnh vực, từ chính trị - ngoại giao, kinh tế, giáo dục, đến khoa học - công nghệ, quốc phòng - an ninh.

Tổng thống Mỹ đầu tiên đến Việt Nam sau khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao là ông Bill Clinton vào tháng 11/2000. Kể từ đó, các đời tổng thống Mỹ đều thăm Việt Nam, gồm George W. Bush, Barack Obama và Donald Trump.

Ông Trump thăm Việt Nam hai lần vào tháng 11/2017, khi tới Đà Nẵng dự hội nghị APEC, và tháng 2/2019, khi dự hội nghị thượng đỉnh với lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tại Hà Nội. Sau ông Trump, ông Biden là tổng thống Mỹ thứ hai thăm Việt Nam trong nhiệm kỳ đầu kể từ năm 1995.

Thương mại Việt - Mỹ đạt hơn 123,86 tỷ USD năm 2022, tăng 11% so với năm 2021, và đạt hơn 51,2 tỷ USD trong 6 tháng đầu năm 2023. Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất và đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam, trong khi Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 8 của Mỹ trên thế giới, lớn nhất trong ASEAN.

Lũy kế đến tháng 6/2023, đầu tư trực tiếp nước ngoài của Mỹ tại Việt Nam đạt hơn 11,7 tỷ USD với hơn 1.200 dự án, đứng thứ 11 trong số các quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư trực tiếp vào Việt Nam.

Hàng năm hiện có 23.000-25.000 sinh viên Việt Nam theo học tại Mỹ. Việt Nam là nước đứng đầu Đông Nam Á và đứng thứ 5 thế giới về số lượng sinh viên theo học ở Mỹ.

Khách du lịch Mỹ duy trì ở top 5 về số lượt khách quốc tế đến Việt Nam, đạt trung bình 700.000 lượt một năm trước đại dịch Covid-19, theo số liệu từ Cục Du lịch Quốc gia. Việt Nam đang hướng tới mục tiêu đón một triệu lượt khách Mỹ.

Về hợp tác an ninh quốc phòng, Mỹ đã dỡ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí với Việt Nam năm 2016. Mỹ năm 2017 và 2021 chuyển giao hai tàu tuần tra lớp Hamilton cho Việt Nam thông qua Chương trình bán trang bị quốc phòng dư thừa (EDA), một phần trong cam kết giúp Việt Nam tăng năng lực an ninh hàng hải. Các tàu tuần tra này sau đó được biên chế cho Cảnh sát biển Việt Nam.

Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Marc Knapper tháng 4/2022 cho hay chính phủ Mỹ "đã sẵn sàng" chuyển giao tàu tuần tra thứ ba và đang thảo luận với chính phủ Việt Nam về vấn đề này nhưng không đề cập đến thời điểm chuyển giao tàu.

Hai bên còn ưu tiên hợp tác nhân đạo, khắc phục hậu quả chiến tranh, hoàn tất tẩy độc dioxin ở sân bay Đà Nẵng (6/2012-11/2018), tiếp tục triển khai dự án tẩy độc sân bay Biên Hòa (từ 4/2019 và đã hoàn thành giai đoạn một), hỗ trợ người khuyết tật, những người bị ảnh hưởng chất độc da cam, viện trợ cho các dự án rà phá bom mìn.

Các cơ quan Việt Nam đã phối hợp cùng phía Mỹ tìm kiếm và kiểm kê quân nhân Mỹ mất tích trong chiến tranh ở Việt Nam giữa hai nước. Đến nay, hoạt động đã giúp xác định và trao trả cho Mỹ hài cốt của hơn 730 quân nhân mất tích, với đợt bàn giao gần nhất diễn ra ngày 31/7.

Hồi tháng 3, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã điện đàm với Tổng thống Biden. Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đề nghị hai nước đưa hợp tác kinh tế, khoa học, công nghệ là trọng tâm và động lực cho quan hệ. Ông Biden khẳng định Việt Nam là đối tác quan trọng của Mỹ, ủng hộ một Việt Nam "độc lập, tự cường và thịnh vượng".

Nguồn: Vnexpress